Bir iş fikri ile yola çıkıldığında; hemen ilk akla gelen soruların başında, “Hangi şirket türünde faaliyet göstermeliyim?” sorusu gelir. Şirket türleri nelerdir? Şirket kuruluş giderleri nelerdir? Şirket nasıl kurulur? ya da “Şahıs şirketi mi sermaye şirketi mi kurmalıyım? konularında derin araştırmalar başlar. Her şirket türünün kendisine has avantajları olduğu gibi, bazı sektörlerde faaliyet gösteren firmaların zorunlu olarak tabi oldukları şirket tipleri de olabilir. Şahıs şirketi; genellikle yeni girişim düşüncesinde olan girişimcilerin en çok tercih ettiği şirket türüdür. Şahıs şirketi, tek kişi ya da az sayıda ortağın, tüm mal varlıkları ile sınırsız sorumlu olduğu tüzel kişiliklerdir.
Şahıs Şirketi Çeşitleri Nelerdir?
Türk ticaret kanununda detaylıca tanımları yapılan üç tip şahıs şirketi bulunmaktadır. Bunlar, adi şirketler, komandit şirketler ve kolektif şirketlerdir.
- Adi şirketler: Daha çok geçici işler için kullanılan, sermaye ve ortaklık yapısı herhangi bir şekle tabi tutulmayan şirket türüdür. Ticaret unvanı kullanma zorunluluğu olmadığı gibi Ticaret Sicil kaydı da gerekmez. Adi şirketin ömrü, kurucusunun ömrüyle sınırlıdır. Kişinin ölümü ile şirket varlığı kendiliğinden son bulur.
- Kolektif şirketler: Ticaret unvanına, ticaret sicil kaydına ve alacaklılarına karşı tüzel sorumluluğa sahip şirket türüdür. Şirket, şirket borçlarına karşı 1. derecede, şirket ortakları ise 2. derecede sınırsız sorumluluğa sahiptir. Şirket ortaklarının müşterek yönetimi ile, herhangi bir asgari sermaye şartı olmadan kurabilecekleri şahıs şirketi çeşitleri arasında yer alır.
- Komandit şirketler: Gerçek ya da tüzel kişilerin bir araya gelip kurabildiği, tüzel kişiliğe sahip ve alacaklılarına karşı şirketin 1. derecede sınırsız sorumlu olduğu şirket türüdür. İki tip ortak arasında kurulur. Komandite ortak; şirket yönetiminden sorumlu ve şirket alacaklılarına karşı 2. derecede sınırsız sorumludur. Komanditer ortak ise; sadece koyduğu sermaye oranında sınırlı sorumluluk taşır ve şirket yönetimine karışamaz. Komanditer ortağın yönetimde sorumluluk alması onu komandite ortak yapar ve bu durumda sınırsız sorumluluk başlamış olur.
Şahıs Şirketleri Hangi Vergilere Tabidir?
Şahıs şirketleri; %15 ile %35 arasında dilimler halinde değişen gelir vergisini yıllık olarak ödemekle mükelleftir. Bunun dışında; damga vergisi, stopaj vergisi, katma değer vergisi ve geçici vergi de tabi olduğu diğer vergi türleridir.
Şahıs Şirketi Kurmanın Maliyeti Nedir?
Tüm şirket türleri arasında, kuruluş giderleri en düşük olan şirketler şahıs şirketleridir. 2020 yılı ücretleri göz önüne alındığında, ortalama 2.000 ile 2.500 ₺ arası değişen kuruluş maliyetlerine sahiptir. Bu maliyetlere ait gider kalemleri ise;
- İmza sirküleri noter masrafı
- Muhasebe vekalet ücreti
- Şirket kuruluş bedeli
- Vergi dairesi tarafından tahsil edilecek damga vergisi
- İkametgah, fotoğraf ve iş yeri kira sözleşmeleri için ödenecek ücretler
- Fatura ve irsaliye basımı için matbaa ücretleri
- Kira sözleşmesi için alınan damga vergisi
- Kaşe hazırlama ücreti
- Meslek odaları kayıt ücretleri
- Yazar Kasa alım ve açılış ücretleri olarak sayılabilir.
Şahıs Şirketi Kuruluş Aşamaları Nelerdir?
Şahıs şirketi kurmak isteyenlerin aslında ilk olarak yapması gereken, yakın çevrede, güvenilir ve tecrübeli bir muhasebeci ile anlaşmak olmalıdır. Muhasebe ofisinin, şirketinize yakın olması; fatura işlemleri ve basit sorularınızda kolaylık sağlayacaktır. Bu aşamadan sonra, şirket kuruluşu için resmi işlemlerin tamamını muhasebeciniz sizin adınıza yapabilecektir. Muhasebeciniz adına noterden vereceğiniz vekaletname, tüm bu işlemlerin sizin adınıza yapılmasını sağlayacaktır. Noter ziyaretiniz esnasında imza sirküleri almayı unutmamalısınız.
- Şirket tescil işlemleri muhasebeciniz tarafından başlatılacak
- Vergi dairesine, vergi hesap numaranızın oluşturulması için başvuru yapılacak
- Defterleriniz alınıp tescil ettirilecek
- Vergi yoklama başvurusu yapılacak
- Yazar kasa için levha alınarak vergi levhanız çıkartılacak
- Fatura, irsaliye ve gider pusulaları bastırılacak
- Ticaret sicil gazetesi ilanı gerçekleştirilecek
- Meslek ya da ticaret odalarından, sektör ve faaliyet konunuza uygun olanlar için başvurular oluşturulacak
- İş yeri açma ve çalıştırma ruhsatınız alınacak, bunun için; itfaiye, sağlık izin belgeleri alınması, ek çevre düzenlemeleri ya da ofis içi düzenlemeler yapılması gerekebilir.
- Çalışanlar ve iş yeri sahibi için SGK giriş işlemleri yapılır.
- Yoklama randevusu esnasında görevlinin istediği belge ve eksikler tamamlanarak kuruluş işlemleri tamamlanır.